“ยืมเงิน กำถั่ว”

จำเลยทั้งสองกับพวกปรึกษาโดยให้จำเลยทั้งสองเข้าไปขอเช่าที่ดินจากผู้เสียหายทั้งสอง เพื่อสร้างความสนิทสนมไว้เบื้องต้นก่อน เพื่อเป็นช่องทางชักนำให้ผู้เสียหายทั้งสองเดินไปสู่หลุมพรางอันจำเลยทั้งสาองกับพวกทั้งห้าได้ทำกับดักเอาไว้ หลังจากนั้นชักนำผู้เสียหายทั้งสองไปที่บ้านให้ดื่มน้ำที่ผสมสารมึนเมา แล้วพาผู้เสียหายทั้งสองไปถอนเงินที่ธนาคารและขอยืมเงินไปเล่นการพนันกำถั่วจรแพ้พนันหมดเงินจำนวนดังกล่าวไป โดยจำเลยทั้งสองกับพวกไม่เคยปริปากพูดถึงเรื่องการเช่าที่ดินดังกล่าว ซึ่งหากวิธีการนี้ไม่มีการนัดแนะและร่วมวางแผนหาหนทางกันมาก่อนก็ย่อมจะเกิดขึ้นเป็นลำดับสอดคล้องไม่ได้ กรรมเป็นเครื่องชี้เจตนา ถือได้ว่าจำเลยทั้งสองได้สมคบกับพวกตั้งแต่ห้าคนขึ้นไปเพื่อกระทำการฉ้อโกง ถือว่าจำเลยทั้งสองกับพวกสมคบกันตั้งแต่ห้าคนขึ้นไปเพื่อกระทำความผิดอย่างใดอย่างหนึ่งดังบัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาภาค ๒ จำเลยทั้งสองมีความผิดฐานซ่องโจร คำพิพากษาฏีกา ๒๙๐๕/๒๕๔๓
ข้อสังเกต ๑.ความผิดฐานซ่องโจร เมื่อสมคบกันโดยมีมูลเหตุจูงใจเพื่อกระทำความผิดอย่างใดอย่างหนึ่งที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาภาค ๒ ย่อมเป็นความผิดสำเร็จแล้ว แม้ยังไม่ได้ลงมือกระทำการตามที่สมคบ พรรคพวกซ่องโจรที่ได้ร่วมกระทำผิดตามที่สมคบ หรือเปลี่ยนใจในภายหลังก็ตาม แต่หากได้กระทำการตามที่สมคบ พรรคพวกซ่องโจรที่ได้ร่วมกระทำผิดต้องระวางโทษในความผิดที่ได้กระทำนั้นอีกฐานหนึ่งต่างหาก พรรคพวกซ่องโจรที่ไม่ได้ไปกระทำผิดด้วย อาจรับโทษในความผิดฐานนั้นด้วย หากเข้าเงื่อนไขตาม ป.อ. มาตรา ๒๑๓ คือ อยู่ด้วยในขณะทำผิดหรืออยู่ในที่ประชุมแต่ไม่คัดค้าน หรือเป็นหัวหน้าผู้จัดการหรือผู้มีตำแหน่งหน้าที่ซ่องโจร ความผิดฐานซ่องโจรอาจกระทำโดยสมคบกันหรือเข้าร่วมในที่ประชุมในที่ประชุมซ่องโจรตาม ป.อ. มาตรา ๒๑๑ ก็ได้
๒. การมาขอเช่าที่ดินเป็นเพียงแผนการส่วนหนึ่งที่จะขอทำนิติกรรมด้วยเพื่อทำความรู้จักและสร้างความสนิทสนมเท่านั้น เป็นเพียงข้ออ้างในการเข้าไปพุดคุยตีสนิทเพราะหลังจากนั้นก็ไม่เคยพูดคุยกันเรื่องการเช่าที่ดินอีกเลย เมื่อสร้างความสนิทสนมแล้วพาไปบ้านให้ทานน้ำซึ่งผสมสารมึนเมา คาดว่าน่าจะทำให้มีอาการมึนเมาไม่มีสติเต็มร้อยเปอร์เซ็นต์ง่ายแก่การหลอก แล้วพาไปถอนเงินที่ธนาคาร เมื่อได้เงินแล้วก็ขอยืมเงิน เพื่อนำไปเล่นการพนันกับพวกของจำเลยและเสียการพนันจนเงินที่ยืมหมด หากไม่มีการนัดแนะหรือตกลงกันมาก่อนย่อมไม่สามารถกระทำการได้สอคคล้องกัน ทั้งการเล่นการพนันจนเสียหมดก็ผิดวิสัยที่การเล่นต้องมีทั้งได้และเสีย แต่การเล่นแล้วเสียจนหมดน่าเชื่อเป็นวิธีการในการเล่นการพนันที่จำเลยกับพวกสมคบกันเพื่อหลอกลวงผู้เสียหายด้วยการแสดงข้อความอันเป็นเท็จด้วยการยืมเงินไปเล่นการพนันทั้งที่ความจริงแล้วไม่มีเจตนาที่จะเอาเงินไปเล่นการพนัน แต่เป็นเพียงแผนการในการหลอกเอาเงินผู้เสียหายมาเล่นการพนันเพื่อให้แพ้และเสียเงินพนันนั้น ซึ่งการหลอกลวงดังกล่าวทำให้ผู้เสียหายหลงเชื่อว่าจำเลยขอยืมเงินเพื่อนำไปเล่นการพนันซึ่งเป็นความเท็จ และโดยการหลอกลวงดังกล่าวได้ไปซึ่งเงินของผู้เสียหายที่ให้จำเลยยืมไปเล่นการพนัน โดยไม่ใช่การเล่นการพนันที่แท้จริงเป็นเพียงแผนการที่ทำทีว่ามีการเล่นการพนันเพื่อให้แพ้พนันเพื่อจะนำเงินของผู้เสียหายไปเป็นประโยชน์ของจำเลยทึ้งสองกับพวกรวม ๕ คน อันเป็นความผิดฐานฉ้อโกงซึ่งเป็นการกระทำความผิดอย่างใดอย่างหนึ่งดังบัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาภาค ๒ซึ่งความผิดฐานฉ้อโกงมีอัตราโทษจำคุก ๓ ปี จึงสูงเกินกว่า ๑ ปี การกระทำดังกล่าวมีความผิดฐานซ่องโจร และเมื่อได้กระทำการตามที่ตกลงกันจนสำเร็จอันเป็นความผิดฐานฉ้อโกงแล้ว สมาชิกที่อยู่ด้วยในขณะกระทำความผิด หรืออยู่ในที่ประชุมแต่ไม่คัดค้าน หรือคนที่เป็นหัวหน้า ผู้จัดการ ผู้มีหน้าที่ในซ่องโจรต้องร่วมรับผิดในความผิดฐานฉ้อโกงด้วย แม้จะไม่ได้เป็นผู้กระทำก็ตาม
๓.การยืมเงินไปเล่นการพนันในกรณีนี้ ไม่มีเจตนากู้ยืมเงินกันแต่อย่างใด หากมีเจตนากู้ยืมเงินจริงๆแล้วนำไปเล่นเสียพนันดังนี้เป็นเรื่องความรับผิดทางแพ่งที่ผู้เสียหายจะเรียกเงินที่กู้ยืมคืน แต่ในคดีนี้การกู้ยืมเงินเพื่อนำไปเล่นการพนันเป็นเพียงแผนการส่วนหนึ่งในการที่จะหลอกเอาเงินผู้เสียหายมาเท่านั้น เพราะหากจะขอเงิน ผู้เสียหายคงไม่ให้ หรือจะใช้กำลังแย่งชิงมาก็ดูจะอุกอาจเกินไป แต่การหลอกขอยืมเงินเพื่อเอาไปเล่นการพนันค่อนข้างจะเบากว่าและผู้เสียหายหากรู้ไม่ทันก็อาจไม่ไปแจ้งความ
๔.หลักการในเรื่องซ่องโจรนี้ไม่ได้ยกเว้นหลักกฎหมายอาญาที่ใครกระทำการใดต้องรับผิดในผลแห่งการกระทำของตน แต่การกระทำผิดฐานซ่องโจร แม้ตนไม่ได้กระทำความผิดตามที่ตกลงกันไว้ก็ตาม โดยมีคนอื่นมากระทำความผิดตามที่ตกลงกันไว้ตนก็ต้องรับผิดทั้งในความผิดฐานซ่องโจรและในความผิดที่พรรคพวกได้กระทำไป แม้ตนจะไม่ได้กระทำก็ตามก็เป็นไปตามบทกฎหมายที่บัญญัติให้ต้องรับผิดแม้ตนไม่ได้ลงมือกระทำก็ตาม ลักษณะคล้ายการแบ่งงานกันทำ โดยคนกลุ่มหนึ่งหรือทั้งหมดวางแผนและกำหนดวิธีการ คนอีกกลุ่มลงมือกระทำถือทั้งหมดต้องร่วมรับผิดด้วยกันทั้งในความผิดที่ได้กระทำไปและในความผิดฐานซ่องโจร